Trang chủMỞ ĐẦU: SÂM NGỌC LINH – VÀNG MỌC TRONG ĐẤT, NHƯNG KHÔNG DÀNH CHO MỌI NGƯỜI:
Sâm Ngọc Linh – được mệnh danh là “quốc bảo” của Việt Nam, không chỉ vì giá trị kinh tế cao mà còn do tác dụng quý hiếm đối với sức khỏe. Tuy nhiên, chính vì danh tiếng này mà nhiều người, từ trung niên đến người già, thậm chí người trẻ tuổi, đã tự ý mua và sử dụng sâm Ngọc Linh mà không cần hỏi ý kiến bác sĩ. Họ kỳ vọng sâm sẽ giúp tăng lực, bổ dưỡng, chống lão hóa, kéo dài tuổi thọ hay thậm chí phòng chống ung thư.
Nhưng sự thật, không ít trường hợp đã gặp phản ứng ngược: mất ngủ, tăng huyết áp, chảy máu cam, tiêu chảy, thậm chí làm nặng thêm bệnh nền. Điều này đặt ra câu hỏi lớn: Sâm – đặc biệt là sâm Ngọc Linh – có phải ai cũng dùng được không? Có cần phải tham khảo thầy thuốc Đông y trước khi dùng?
PHẦN I: SÂM NGỌC LINH – ĐẶC ĐIỂM VÀ CƠ CHẾ TÁC DỤNG:
1.1. Thành phần và tác dụng sinh học:
Sâm Ngọc Linh (Panax vietnamensis) chứa Saponin Dammaran, cao hơn cả nhân sâm Triều Tiên hay sâm Mỹ. Ngoài ra còn có các Polysaccharide, acid amin, Flavonoid, khoáng chất, tinh dầu…
Các nghiên cứu in vitro và in vivo tại Việt Nam, Hàn Quốc, Nhật Bản cho thấy:
- Chống oxy hóa mạnh.
- Tăng miễn dịch tế bào và dịch thể.
- Bảo vệ gan.
- Ức chế sự phát triển của một số tế bào ung thư (dạ dày, gan, phổi…).
- Cải thiện trí nhớ, giảm stress.
1.2. Tác dụng dược lý theo Đông y:
Theo Y học cổ truyền, sâm Ngọc Linh có vị ngọt hơi đắng, tính ôn, quy vào kinh Tâm, Tỳ, Phế và Thận. Tác dụng:
- Bổ nguyên khí: giúp người suy nhược, khí hư, mệt mỏi hồi phục.
- Ích tinh, dưỡng huyết: hỗ trợ sinh lý, huyết áp, tuần hoàn.
- An thần, ích trí: giúp ngủ ngon, tăng khả năng tập trung.
- Chống hư tổn sau bệnh lâu ngày.
Tuy nhiên, chính tính đại bổ khí ấy khiến nó không phù hợp cho nhiều đối tượng, đặc biệt nếu dùng sai cách.
PHẦN II: NHỮNG HIỂU LẦM THƯỜNG GẶP VỀ VIỆC DÙNG SÂM:
2.1. Tưởng rằng ai cũng dùng được:
Nhiều người cho rằng sâm Ngọc Linh là “bổ toàn diện”, ai uống cũng khỏe. Đây là ngộ nhận lớn. Trong Đông y, không có vị thuốc nào là “bổ chung cho mọi người”.
Tạng khí mỗi người khác nhau. Người âm hư hỏa vượng, dương thịnh, nếu dùng sâm sẽ làm bốc hỏa, mất ngủ, thậm chí gây loạn tâm trí.
2.2. Dùng sâm để thay thế bữa ăn hoặc thuốc:
Không ít người dùng sâm thay cho bữa ăn sáng, uống thay nước lọc, hoặc thay thuốc chữa bệnh. Điều này phản khoa học và phản tác dụng. Sâm là “bổ khí”, nhưng khi cơ thể đang nhiễm lạnh, đang bị cảm, hoặc đang sốt – sâm lại làm nặng thêm triệu chứng.
2.3. Dùng sâm càng nhiều càng tốt:
Liều dùng an toàn của sâm Ngọc Linh theo nhiều nghiên cứu là 25 – 100 mg/ kg trọng lượng/ ngày. Tuy nhiên, người dân thường ngâm sâm rượu, mật ong rồi uống vô tội vạ. Có người dùng đến vài chục gam mỗi ngày, dẫn đến tiêu chảy, huyết áp tăng, mất ngủ kéo dài.
PHẦN III: AI KHÔNG NÊN DÙNG SÂM – NHẤT LÀ SÂM NGỌC LINH?
3.1. Trẻ em dưới 12 tuổi:
Hệ miễn dịch và tạng phủ chưa hoàn chỉnh. Nếu không có chỉ định của bác sĩ YHCT, dùng sâm có thể gây rối loạn nội tiết, ảnh hưởng phát triển.
3.2. Người huyết áp cao chưa kiểm soát tốt:
Sâm có thể gây co mạch nhẹ, làm huyết áp tăng cao đột ngột nếu không phối hợp thuốc phù hợp.
3.3. Người mất ngủ kinh niên, rối loạn lo âu:
Sâm có tính kích thích nhẹ thần kinh trung ương. Dùng sâm khi đang mất ngủ có thể khiến tình trạng trầm trọng hơn.
3.4. Phụ nữ mang thai và cho con bú:
Tác động của sâm lên thai nhi chưa được xác định rõ. Trong Đông y, thai phụ nên thận trọng với các vị thuốc đại bổ khí huyết như sâm, nhung hươu.
3.5. Người đang sốt, viêm cấp, tiêu chảy:
Sâm không dùng trong giai đoạn bệnh cấp tính, khi chính khí đang “bế tàng”, hàn nhiệt chưa ổn định.
PHẦN IV: VÌ SAO CẦN THẦY THUỐC Y HỌC CỔ TRUYỀN THẨM ĐỊNH TRƯỚC KHI DÙNG SÂM?
4.1. Vì cơ địa và bệnh lý mỗi người là khác nhau:
Sâm không phải thực phẩm đơn thuần mà là thuốc có hoạt lực sinh học mạnh. Người Tỳ hư thấp nặng sẽ đầy bụng, tiêu chảy nếu dùng sâm. Người can dương vượng sẽ bốc hỏa, đau đầu. Chỉ bác sĩ YHCT mới chẩn đoán tạng phủ qua mạch, lưỡi, bệnh sử mà đưa ra phối phương hợp lý.
4.2. Vì dùng đơn lẻ thường kém hiệu quả:
Sâm Ngọc Linh dùng đơn độc chưa phải tối ưu. Trong y học cổ truyền, sâm thường được dùng phối với Phục linh, Bạch truật, Cam thảo để chế ngự tính “đại bổ”, giúp tiêu hoá hấp thu tốt hơn. Hoặc dùng chung với Hoàng kỳ, Đương quy, Ngũ vị tử để bổ khí sinh huyết.
4.3. Vì cần điều chỉnh liều và thời điểm:
Không phải lúc nào cũng dùng được sâm. Sáng sớm hoặc đầu giờ chiều, khi dương khí mạnh thì hấp thu sâm tốt hơn. Dùng sâm lúc tối dễ gây mất ngủ.
Bác sĩ YHCT sẽ phân biệt thời điểm, căn cứ vào mùa, tuổi, giới, công việc… để chọn cách dùng và liều dùng phù hợp.
PHẦN V: CÁCH DÙNG SÂM NGỌC LINH AN TOÀN – THEO KHOA HỌC & ĐÔNG Y:
|
Cách dùng |
Lượng dùng khuyến nghị |
Lưu ý |
| Sắc nước uống | 3 – 5g/ ngày | Sắc 2 nước, chia 2 – 3 lần/ ngày |
| Ngâm mật ong | 100g sâm/ 1 lít mật ong | Uống 1 – 2 thìa cà phê buổi sáng |
| Ngâm rượu | 100g sâm/ 1 lít rượu 30–35° | Uống 200ml/ ngày tối đa trong thể trạng tốt |
| Dạng viên nang, cao | Theo chỉ định sản phẩm | Ưu tiên sản phẩm đã kiểm định, rõ nguồn gốc |
Ngoài ra:
- Nên dừng sâm 5–7 ngày mỗi 1 tháng dùng, tránh lệ thuộc và gây quá tải cho gan – thận.
- Không dùng chung sâm với thuốc hạ đường huyết, thuốc chống đông, vì có thể gây tương tác.
PHẦN VI: LỜI KHUYÊN TỪ BÁC SĨ Y HỌC CỔ TRUYỀN:
“Dùng sâm như đánh trống, đúng lúc thì khỏe vang – sai nhịp sẽ thành hỗn độn”.
Dược thảo, nhất là sâm Ngọc Linh, không thể dùng tùy tiện như thực phẩm. Người xưa có câu:
“Thuốc bổ cũng như thuốc độc – dùng sai thời sai lượng thì hại gấp đôi thuốc tả.”
Trong vai trò là người thầy thuốc, chúng tôi luôn khuyến cáo:
- Hãy đi khám trước khi dùng sâm, đặc biệt là người trên 40 tuổi hoặc có bệnh nền.
- Chỉ dùng sản phẩm có kiểm nghiệm, chuẩn hóa, có chỉ định rõ ràng.
- Nếu bạn đang trị bệnh bằng Đông y, sâm Ngọc Linh nên được phối trong toa thuốc, không nên tách riêng dùng ngoài.
HÃY THÔNG MINH KHI DÙNG SÂM NGỌC LINH:
Sâm Ngọc Linh là di sản y học của Việt Nam. Tuy nhiên, không phải ai cũng dùng được, và không phải cứ bổ là tốt. Việc tự ý dùng sâm – nhất là sâm quý như Ngọc Linh – có thể lợi bất cập hại nếu không hiểu rõ căn cơ bệnh lý, cơ địa và nguyên tắc phối phương của Đông y.
Đừng để “Quốc bảo” trở thành “quốc họa” chỉ vì thiếu hiểu biết. Hãy để thầy thuốc – đặc biệt là bác sĩ Y học cổ truyền – giúp bạn khai mở giá trị của sâm một cách khoa học, chuẩn mực, đúng người – đúng thời – đúng cách.
SÂM NGỌC LINH – CỦA QUÝ CHO SỨC KHỎE, NHƯNG ĐỪNG DÙNG MỘT MÌNH!
Từ núi Ngọc Linh đến bàn tay thầy thuốc – hành trình của một dược liệu Quốc bảo.
Không phải ngẫu nhiên mà thế giới gọi Sâm Ngọc Linh là “Quốc bảo của Việt Nam”. Là loài sâm duy nhất chỉ có ở Việt Nam, Sâm Ngọc Linh mang trong mình hơn 52 hoạt chất Saponin quý, có tác dụng nâng cao miễn dịch, giảm mệt mỏi, tăng hồi phục sau bệnh, giúp ngủ ngon, ăn tốt, sống khỏe.
Tuy nhiên, sâm – đặc biệt là sâm Ngọc Linh – không phải ai cũng dùng được. Dùng sai, dùng nhiều, hoặc dùng khi cơ thể đang mất cân bằng âm dương, khí huyết sẽ khiến “bổ thành bệnh”. Vậy, phải làm gì để dùng sâm đúng – hiệu quả – an toàn?
Không chỉ là sâm, mà là sự tư vấn chuẩn y học – chỉ có tại VIMP & Vinaginseng.
Tại Phòng khám VIP Y Dược Bách Phương (VIMP), chúng tôi gặp không ít trường hợp bệnh nhân tự ý dùng sâm và sau đó… mất ngủ kéo dài, tăng huyết áp, hoặc rối loạn tiêu hoá.
Điều này không lạ. Trong Đông y, sâm là thuốc đại bổ – nhưng bổ cũng phải đúng thời, đúng người, đúng bệnh.
Bác sĩ Y học cổ truyền tại VIMP sẽ thăm khám tạng phủ – đo lường thể trạng – kiểm tra bệnh nền, từ đó đưa ra:
- Lộ trình dùng sâm theo thể trạng cá nhân.
- Kết hợp sâm với thảo dược khác để cân bằng ngũ tạng.
- Hướng dẫn thời điểm, liều dùng, dạng bào chế an toàn nhất.
Vinaginseng – Sâm Ngọc Linh được chuẩn hoá theo hướng hiện đại hóa Đông y.
Tại Vinaginseng – hệ sinh thái Sâm Ngọc Linh khoa học, chúng tôi không chỉ gìn giữ vùng trồng sâm quý mà còn tiên phong:
- Chiết xuất cao định chuẩn Saponin theo tiêu chuẩn dược học.
- Kiểm nghiệm độc lập cho từng lô sản phẩm.
- Phát triển dòng sản phẩm “Sâm Khỏe” dành riêng cho từng nhu cầu sức khỏe: tăng đề kháng, phục hồi sau bệnh, chăm sóc trí lực tuổi trung niên…
Điểm đặc biệt của Vinaginseng là: không bán sâm kiểu “mạnh ai nấy dùng”, mà luôn đi kèm giải pháp y học cổ truyền cá nhân hóa, dưới sự đồng hành của các bác sĩ tại hệ thống VIMP.
Sâm quý, nhưng bạn còn quý hơn:
Bạn không cần phải lo lắng nên chọn loại sâm nào, nên uống bao nhiêu, nên dùng lúc nào.
Tại VIMP và Vinaginseng, chúng tôi đã giúp hàng ngàn người hiểu rằng:
Dùng sâm đúng không chỉ giúp bạn khoẻ mạnh – mà còn giúp bạn tránh những sai lầm nguy hiểm do quá tin vào lời đồn.
Chúng tôi mời bạn đến khám – trò chuyện – và được tư vấn riêng từ đội ngũ chuyên gia Y học cổ truyền, những người luôn tin rằng: Sức khoẻ là sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên, giữa truyền thống và hiện đại.
VIMP & Vinaginseng – Đồng hành cùng bạn từ gốc rễ sức khoẻ
- Phòng khám VIP – VIMP Y Dược Bách Phương: Nơi chăm sóc sức khỏe bằng Đông – Tây y kết hợp, chuyên sâu, khoa học.
- Vinaginseng: Hệ sinh thái Sâm Ngọc Linh chuẩn hóa, ứng dụng y học cổ truyền và công nghệ hiện đại.
Dùng sâm – Đừng dùng một mình. Hãy để chúng tôi đồng hành cùng bạn!