Sâm Ngọc Linh – “Quốc bảo” của dược liệu Việt Nam – đã được ca ngợi bởi hàng loạt nghiên cứu khoa học chứng minh giá trị dược lý vượt trội: chống oxy hoá, chống trầm cảm, điều hòa miễn dịch, tăng lực, bảo vệ gan, tim mạch, thần kinh… Nhưng nếu chỉ dừng lại ở việc coi nó như một vị thuốc độc vị, đem sắc uống, ngâm rượu hay viên nang đơn chất, thì Sâm Ngọc Linh chưa thoát khỏi cái bóng của một dược liệu cơ bản, và đáng tiếc thay, sẽ bị tiêu thụ như bao loại dược liệu quý hiếm khác – bị lạm dụng, bị thương mại hoá đơn giản, rồi… dần cạn kiệt.
Từ dược liệu quý đến bài thuốc hiện đại: Khoảng cách cần lấp đầy:
Không một quốc gia nào phát triển y học bằng cách bán đi nguyên liệu thô. Nhân sâm Hàn Quốc không chỉ là rễ củ, mà là cả một hệ sinh thái tân phương với hàng trăm chế phẩm: từ viên nang, trà túi lọc, nước tăng lực, kem dưỡng da, cho đến các phác đồ kết hợp sâm trong hỗ trợ ung thư, tiểu đường, suy nhược thần kinh, mãn dục…
Trong khi đó, Việt Nam – nơi Sâm Ngọc Linh sinh trưởng duy nhất – vẫn chưa xây dựng được tân phương học đúng nghĩa xoay quanh sâm. Tức là chưa có hệ thống bài thuốc hiện đại, tiêu chuẩn hoá, kết hợp Sâm Ngọc Linh cùng các dược liệu, vi chất, enzyme, sinh học phân tử… để tạo ra phác đồ điều trị – phục hồi – nâng cao sức khoẻ có chứng cứ khoa học.
Sự cấp thiết của việc xây dựng Tân phương Sâm Ngọc Linh Vinaginseng:
Tân phương không đơn giản là “pha trộn” các vị thuốc. Đó là kết quả của nghiên cứu sâu – thử nghiệm lâm sàng – tiêu chuẩn hoá quy trình – và ứng dụng thực tiễn. Việc xây dựng tân phương Sâm Ngọc Linh Vinaginseng là một bước đi chiến lược với những lý do sau:
- Cứu Sâm Ngọc Linh khỏi nguy cơ trở thành món hàng hoang dã: Khi không có giá trị khoa học – lâm sàng – công nghệ cao đi kèm, người ta chỉ biết dùng sâm bằng những cách truyền miệng, dẫn đến khai thác ồ ạt – dùng sai – mất niềm tin – và kiệt quệ nguồn gốc.
- Tăng giá trị kinh tế và y học bằng công nghệ và khoa học: Một bài thuốc hay sản phẩm y học có chứng cứ dựa trên tân phương giúp giá trị Sâm Ngọc Linh tăng gấp 10 lần, đồng thời giữ được tính bền vững, tạo ra chuỗi giá trị từ vùng trồng – nghiên cứu – chế biến – điều trị – xuất khẩu.
- Tạo bản sắc Đông dược Việt Nam hiện đại: Tân phương Vinaginseng là cơ hội để người Việt khẳng định vị thế y học bản địa hiện đại, bước vào bản đồ y học thế giới bằng tri thức – dược liệu – công nghệ – chứng cứ.
Tân phương Vinaginseng cần những gì?
- Nền tảng nghiên cứu khoa học nghiêm túc, phân tích tương tác giữa saponin Sâm Ngọc Linh và các hoạt chất khác.
- Ứng dụng công nghệ sinh học, enzyme học, nano – dược học, để tăng hấp thu, hiệu quả, an toàn.
- Xây dựng các phác đồ hỗ trợ bệnh mạn tính, thay vì chỉ nói “bồi bổ tổng quát”.
- Thử nghiệm lâm sàng rõ ràng, để có thể công bố quốc tế.
- Chuẩn hóa sản xuất, kiểm nghiệm, nhãn hiệu, để chống hàng giả và tăng niềm tin.
Từ cây sâm… thành nền y học:
Sâm Ngọc Linh không chỉ là một cây thuốc quý. Nếu có tầm nhìn, đó sẽ là nền móng của nền Y – Dược Việt Nam hiện đại. Nhưng để làm được điều đó, phải bắt đầu từ việc thoát ra khỏi tâm thế “thần dược” mù mờ, và bước vào một giai đoạn tân phương hoá – chuẩn hoá – quốc tế hoá.
Vinaginseng không chỉ cần vun trồng gốc rễ, mà còn phải xây dựng đỉnh cao tri thức của mình. Không ai tôn trọng mình nếu mình chỉ bán củ – mà không có bài thuốc.